Cách đây hơn 10 năm, khi mới bắt tay vào thực hiện xây dựng NTM, huyện Ngọc Lặc là địa phương có xuất phát điểm thấp. Thời điểm đó, nhận thức về xây dựng NTM của người dân còn rất mơ hồ; cơ sở hạ tầng giao thông, văn hóa, y tế, giáo dục ở hầu hết các xã, thôn thiếu thốn, yếu kém. Thông qua công tác tuyên truyền, người dân đã có những chuyển biến trong nhận thức về chương trình xây dựng NTM; đặc biệt là thấy được những lợi ích của việc xây dựng NTM, từ đó có trách nhiệm, chủ động, tích cực tham gia xây dựng NTM, đặc biệt là việc hiến đất, cây cối, hoa màu, vật kiến trúc để giải phóng mặt bằng xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn. Đối với một huyện miền núi, nhiều dân tộc chung sống thì vấn đề cốt lõi trong xây dựng NTM là đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Đồng thời, huyện cũng xác định nhiệm vụ quan trọng khác là phải xây dựng được nguồn nhân lực, bố trí cán bộ đáp ứng về chuyên môn; tranh thủ các nguồn lực thực hiện xây dựng NTM với phương châm "người dân làm - Nhà nước hỗ trợ”; tập trung chỉ đạo sản xuất, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất... 

Các xã hiện tại cũng đã xác định được lộ trình hoàn thành NTM và đề ra các giải pháp thực hiện phù hợp với điều kiện thực tế. Đặc biệt, đối với những xã còn nhiều khó khăn, nhất là về các tiêu chí thu nhập và hộ nghèo, đường giao thông thì phải có bước thực hiện "dài hơi” và phải xác định nhiệm vụ cụ thể. 

Ngoài nguồn lực đối ứng từ ngân sách huyện, sự đóng góp của người dân là yếu tố quan trọng đẩy nhanh quá trình xây dựng NTM đối với những công trình xây dựng cơ bản: đường giao thông, các cơ sở hạ tầng văn hóa. Tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, các xã đã xây dựng chi tiết lộ trình thực hiện để huy động sự đóng góp dài hơi qua nhiều năm để giảm gánh nặng cho người dân.

Với nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt, sát thực tế và có sự đồng thuận ủng hộ của nhân dân, sau hơn 10 năm kiên trì, quyết tâm thực hiện chương trình xây dựng NTM, thông qua các phong trào thi đua phát triển kinh tế - xã hội gắn với xây dựng NTM, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt; an ninh nông thôn được bảo đảm; bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc. 

Trong đó, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với phong trào xây dựng NTM được triển khai thực hiện sâu rộng và thực sự đi vào đời sống của người dân. Để các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM năm 2022, 2023 và huyện đạt chuẩn NTM vào năm 2025, việc các xã lựa chọn các hạng mục đầu tư là các tuyến đường giao thông thôn, làng là rất cần thiết được người dân đồng tình. Ngoài đầu tư vào hệ thống giao thông, các xã đang tập trung vào xây dựng trường học, cơ sở vật chất văn hóa, hệ thống thủy lợi, trạm y tế,…để đạt tiêu chí xây dựng nông thôn mới từ các nguồn vốn của tỉnh, huyện, xã và các nguồn hỗ trợ của tác tổ chức doanh nghiệp. Năm 2022 toàn huyện có 4 xã đăng ký về đích Nông thôn mới gồm Cao Ngọc, Thúy Sơn, Minh Sơn và Nguyệt Ấn. 20 thôn phấn đấu đạt chuẩn NTM và 02 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Ðến nay, cả 4 địa phương và các thôn này đều đang gấp rút triển khai thực hiện các tiêu chí, đặt mục tiêu về đích đúng kế hoạch. Về rà soát tiêu chí huyện Nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Bình quân tiêu chí ước 6 tháng đầu năm 2022 đạt 3/9 tiêu chí huyện NTM (theo bộ tiêu chí mới Quyết định 320/QĐ-TTg). Giai đoạn 2021-2025, các xã còn lại sẽ gặp nhiều trở ngại hơn vì điều kiện phát triển kinh tế còn khó khăn. Trong khi đó, theo bộ tiêu chí mới, mức thu nhập phải đạt từ 44 triệu đồng/người/năm, một số chỉ tiêu khác cũng cao hơn. Thiết chế văn hóa cơ sở được củng cố và nâng cao, tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, góp phần nâng cao mức sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

Vấn đề vệ sinh môi trường nông thôn, khắc phục, xử lý ô nhiễm và cải thiện môi trường là lĩnh vực được huyện đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Theo đó, UBND huyện tập trung chỉ đạo các ngành, các đơn vị liên quan và các xã tích cực tuyên truyền, vận động các hộ gia đình thực hiện các nội dung, các phần việc của tiêu chí môi trường như: xây dựng nhà tắm, nhà tiêu, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh; thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường khu dân cư, khơi thông cống rãnh, thu gom xử lý rác thải; vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, khuyến khích phát triển sản xuất, chăn nuôi gắn với bảo vệ môi trường. 

Công tác giảm nghèo và an sinh xã hội tiếp tục được thực hiện tốt, góp phần ổn định đời sống cho hộ nghèo, gia đình chính sách và dân cư nông thôn. Từ đầu năm 2021, huyện đã xây dựng kế hoạch giảm nghèo, giao chỉ tiêu giảm nghèo đối với các xã; chỉ đạo các xã xây dựng kế hoạch giảm nghèo có địa chỉ cụ thể đến hộ và có giải pháp giúp các hộ thoát nghèo bền vững. Huy động lồng ghép các nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và nguồn vốn xã hội hóa để giảm nghèo bền vững; hỗ trợ hộ nghèo tiếp cận các chính sách trợ giúp về tín dụng, đất đai, dạy nghề, tạo việc làm, nhà ở, hỗ trợ xây dựng các mô hình giảm nghèo... 

Đến nay, toàn huyện đã có 12 xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó có 1 xã đạt NTM nâng cao và phấn đấu năm 2022 có thêm 4 xã đạt 19/19 tiêu chí; 20 thôn phấn đấu đạt chuẩn NTM và 02 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Để đạt được các mục tiêu đề ra, năm 2022, huyện Ngọc Lặc tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các cơ chế, chính sách trong xây dựng NTM ở các xã; đặc biệt là thực thi dân chủ, giám sát cộng đồng. 

Lãnh đạo, chỉ đạo cả hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt, tạo sự chuyển biến rõ nét, đặc biệt là công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với các xã, thôn đăng ký xây dựng đạt chuẩn NTM năm 2022; duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí, xây dựng NTM nâng cao đối với các xã đã đạt chuẩn NTM. Phát huy vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia, giám sát trong quá trình xây dựng NTM. 

Tiếp tục tuyên truyền những quan điểm, chủ trương của Đảng, cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM lồng gắn với các phong trào thi đua yêu nước khác để thu hút đông đảo nhân dân tham gia và tạo phong trào rộng rãi. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền gắn với Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, chú trọng nâng cao nhận thức của các cấp và trong cộng đồng dân cư về nội dung, phương pháp, cách làm, cơ chế, chính sách của nhà nước về xây dựng NTM; huy động mạnh mẽ các nguồn lực tham gia thực hiện phong trào, tạo điều kiện cho các hoạt động văn hóa phát triển, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của người dân... 

Với quyết tâm cao, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Ngọc Lặc phấn đấu đến năm 2025 trở thành huyện NTM.